FanFic.nl

Spelling en grammatica

Stijlfouten

Hieronder een selectie van enkele stijlfouten die opvallend vaak voorkomen.

Asymmetrie
1) *Sommige folkloristische gebruiken in Nederland zijn van heidense oorsprong en niet van de christenen.
Het moet christelijke zijn in plaats van de christenen. En is een nevenschikkend voegwoord, wat ertoe leidt dat de christenen in dezelfde vorm moet staan als heidense en dus christelijke moet worden. Het woord oorsprong kan er nu immers niet meer achter geplaatst worden, terwijl dat er wel bij hoort.

Contaminatie
Een contaminatie is een mix van twee woorden of uitdrukkingen die vaak een overeenkomst in betekenis hebben.
1) *Zijn verjaardagscadeau kostte duur.
Het kostte veel of was duur.
Schrijver zijnde is het vaak lastig om contaminaties terug te vinden in je eigen teksten, aangezien je zelf meestal niet weet dat het een contaminatie is. Als je twijfelt, kan je het bijvoorbeeld op de contaminatie-site opzoeken.

Enkelvoud/meervoud
1) *Het bestuur heeft dit feest georganiseerd. Ze hebben erg hun best gedaan.
De verwijswoorden in de tweede zin zijn meervoud, terwijl het woord waar ze naar verwijzen in het enkelvoud staat.
1) Het bestuur heeft dit feest georganiseerd. Het heeft erg zijn best gedaan.
Voor sommigen klinkt dit misschien vreemd in de oren, aangezien er nu met het naar een groep mensen wordt verwezen. Desondanks is het juist.
2) *Een aantal meisjes is het niet eens met de stelling en beginnen te protesteren.
De eerste persoonsvorm staat in het enkelvoud, de tweede in het meervoud. Aangezien ze hetzelfde onderwerp (Een aantal meisjes) hebben, is dit natuurlijk niet mogelijk.
2) Een aantal meisjes is het niet eens met de stelling en begint te protesteren.
3) *De blik in haar ogen waren angstaanjagend.
Hoewel ogen in het meervoud staat, hoort waren toch echt in het enkelvoud te staan. Ogen is namelijk niet het kernwoord van het onderwerp, dat is blik en blik is enkelvoud.
3) De blik in haar ogen was angstaanjagend.

Verkeerde woordkeuze
Sommige woorden verwarren. Hieronder een lijst met woorden die vaak door elkaar worden gehaald.

- Als en dan
Als wordt gebruikt bij een vergelijking van twee gelijkwaardige dingen.
1) Piet is even lang als Kees.
Wat betreft lengte zijn Piet en Kees gelijkwaardig, dus wordt er als gebruikt.
Dan wordt gebruikt bij een vergelijking met een overtreffende trap.
2) Piet is langer dan Michiel.
Aangezien de twee jongens wat betreft lengte dus niet gelijkwaardig zijn, moet dan gebruikt worden.

- Danken aan en wijten aan
Iets positiefs is te danken aan iets of iemand terwijl iets negatiefs te wijten is aan iets of iemand.
1) Haar positieve humeur is te danken aan haar vriendje.
2) Zijn slechte cijfers zijn te wijten aan zijn slaaptekort.

- Dat en wat
Deze betrekkelijke voornaamwoorden worden vaak door elkaar gehaald. Dat slaat echter op iets bepaalds, waar wat op iets onbepaalds of een hele zin slaat. (Woorden als alles, enige, dat, iets en niets kun je in dit verband als iets onbepaalds zien.)
1) Shannon praatte een uur lang over het nieuwe reglement, wat Lieke overbodig vond.
Wat slaat terug op het praten over het nieuwe reglement.
2) Shannon praatte een uur lang over het nieuwe reglement dat Peter overbodig vond.
Dat slaat terug op het nieuwe reglement.

- Hun en hen
Hun is het meewerkend voorwerp (tenzij er een voorzetsel voor staat) en bezittelijk voornaamwoord.
1) Zij geeft hun hun speelgoed terug.
Hen wordt gebruikt na een voorzetsel en als lijdend voorwerp.
2) Zij geeft aan hen hun speelgoed terug en bedankt hen voor het lenen.

- Mits en tenzij
Mits betekent indien, op de voorwaarde dat, als.
1) We gaan morgen naar het strand mits de zon schijnt.
Tenzij betekent daarentegen behalve.
2) We gaan morgen naar het strand tenzij het regent.

- Opdat en zodat
Opdat wordt gebruikt in bijzinnen om een doel uit te drukken, zodat daarentegen om een gevolg aan te geven.
1) Haar vader geeft haar huisarrest opdat ze beseft wat zij verkeerd gedaan heeft.
2) Haar vader geeft haar huisarrest zodat ze beseft wat zij verkeerd gedaan heeft.
Deze twee zinnen hebben dus een verschillende betekenis. In de eerste zin geeft het meisje haar vader haar huisarrest in de hoop dat ze zal beseffen wat ze verkeerd heeft gedaan (een doel). In de tweede zin beseft het meisje zich wat ze verkeerd heeft gedaan, doordat ze van haar vader huisarrest heeft gekregen (een gevolg).

- Regelmatig en geregeld
Regelmatig wordt vaak gebruikt in plaats van geregeld. De betekenissen van de woorden verschillen echter best veel. Regelmatig betekent namelijk volgens vaste regelmaat en geregeld betekent vaak. Iets kan natuurlijk regelmatig en geregeld voorkomen, maar als iets regelmatig voorkomt, betekent het niet dat het ook geregeld voorkomt. Een keer per jaar of per eeuw is ook met regelmaat.
Andersom geldt het natuurlijk ook. Iets kan geregeld gebeuren, maar dat betekent niet dat het met regelmaat gebeurd.
1) Zij gaan regelmatig naar de bioscoop.
2) Zij gaan geregeld naar de bioscoop.
Deze zinnen zijn beide juist, maar betekenen dus wat anders.

- Schijnbaar en blijkbaar
Als iets schijnbaar is, schijnt het zo te zijn. Als iets blijkbaar is, blijkt het echt zo te zijn. Dit klinkt ongelooflijk logisch en misschien overbodig om te vermelden, maar er worden veel fouten in gemaakt.
Als iets schijnt te zijn, hoeft het niet per se waar te zijn, het lijkt alleen maar zo. Als iets blijkt te zijn, is het na ‘onderzoek’ zo gebleken.
1) Hij was slechts schijnbaar opgeknapt, zijn koorts was zelfs nog hoger dan eerst.
2) Blijkbaar is zijn populariteit ernstig gedaald, aangezien hij niet tot vertegenwoordiger is gekozen.

- Tenslotte en ten slotte
1) Rosa moet bedankt worden, zij is tenslotte degene die alles geregeld heeft.
2) Ten slotte zal ik dieper ingaan op de huidige situatie.
Uit de bovenstaande zinnen zal het verschil in betekenis waarschijnlijk in ieder geval enigszins duidelijk worden. Als het zonder spatie wordt geschreven betekent het welbeschouwd of immers. Met spatie betekent het als slot.

Reacties: